Những năm gần đây, Việt Nam đã được thế giới đánh giá là đất nước có nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc. Là một trong hơn 30 nền văn hoá tiên tiến của thế giới. Điều đó đã được chứng minh với những di sản văn hoá thế giới như: Vịnh Hạ Long, Cố đô Huế, Thành cổ Hội An và khu Thánh địa Mỹ Sơn. Thủ đô Hà Nội cũng được công nhận là thành phố hoà bình năm 1999.

Cả nước Việt Nam có trên bốn mươi nghìn di tích, với hơn hai mươi nghìn điểm đã được Nhà nước công nhận và Bộ Văn hoá Thông tin cấp bằng Di tích lịch sử. Ở mỗi gia đình, mỗi dòng họ còn lưu giữ một kho tàng quý báu về truyền thống văn hoá của dân tộc Việt Nam. Đặc biệt là gia phả các dòng họ. Hội thảo về gia phả các dòng họ Việt Nam diễn ra trong hai ngày 11-12/5/2001 do Bảo tàng dân tộc cùng với câu lạc bộ UNESCO thông tin các dòng họ, Hiệp hội câu lạc bộ UNESCO Việt Nam và Viện Nghiên cứu Hán Nôm tổ chức, đã gây xúc động cho bao nhiêu đại biểu cao tuổi từ các địa phương đến dự. Tiếp theo đó là Hội Văn hoá Dân gian Việt Nam và Bảo tàng Dân tộc học cũng đã tổ chức Hội thảo khoa học gia phả Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại vào tháng 5/2002 với hơn 180 dòng họ khắp Bắc, Trung, Nam đã về dự. Đặc biệt ngày 15/11/2002 Viện nghiên cứu Hán Nôm thuộc Trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia, cũng đã tiến hành Hội thảo khoa học về phả học Việt Nam, gần 40 tham luận của các nhà khoa học: Hán học, văn hoá, sử học v.v… đã ngày càng khẳng định những giá trị của ngành phả học Việt Nam. Đó là những di sản văn hoá phả Việt Nam vô cùng quý báu, ngày càng được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, xây dựng góp phần giữ gìn nền văn hoá cổ truyền của dân tộc, xứng đáng với nền văn hiến 4000 năm của dân tộc Việt Nam. Mỗi gia phả của dòng họ đều ghi chép về lịch sử, văn hoá, giáo dục, phong tục, tập quán ứng xử dạy con cháu trong gia đình và bí quyết của nghề truyền thống, y học cổ truyền, đặc biệt là lễ hội, thành hoàng làng, tết cổ truyền dân tộc và tết trung thu hàng năm. Đây là một tài sản vô giá gắn liền với sự nghiệp phát triển con người và dân tộc Việt Nam.

Phụ nữ Việt Nam với những nét dịu dàng, xinh đẹp cùng với trang phục áo dài, phong cách ứng xử văn hoá, thông minh, chăm chỉ lại rất khéo tay, hay làm các món ăn dân tộc độc đáo, đã ngày càng làm say lòng du khách quốc tế, đóng góp vai trò không nhỏ trong dòng họ và giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam.

Nhà có phả, nước có sử. Theo truyền thuyết xa xưa vua Hùng là tổ tiên của dân tộc Việt Nam. Cứ đến ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch nhân dân ta từ trẻ đến già, ở khắp mọi miền tổ quốc lại trở về với lễ hội đền Hùng để thành kính thắp nén nhang thơm tưởng nhớ các vua Hùng đã có công dựng nước.

Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng 10 tháng 3
Dù ai buôn xa, bán xa
Nhớ ngày giỗ Tổ tháng 3 mùng 10

Người Việt Nam từ trẻ đến già, nam thanh nữ tú đến các cháu thiếu nhi khi hành hương về cội nguồn vào dịp giỗ Tổ tại mảnh đất Thánh - Địa - Linh thuộc xã Hy Cương, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ, ngoài những nén nhang thơm tưởng nhớ các vua Hùng đã khai sinh lập địa đất Việt thuở xưa, thì mọi người còn được chiêm bái những di sản văn hoá cội nguồn của dân tộc tại Bảo tàng Hùng Vương.

Tại lễ hội đền Hùng năm 2001, đoàn hành hương về cội nguồn của người Việt ở Mỹ, Trung Quốc v.v… có bà Nguyễn Thị Đức năm nay đã trên 80 tuổi. Cách đây hơn 20 năm bà sang định cư với con cháu tại nước Mỹ. Khi đi bà đã lên đền Hùng làm lễ và xin đất - nước mang sang Mỹ lập đền thờ vọng các vua Hùng. Cảm phục tấm lòng hướng về tổ tiên của bà, nhiều người ở Mỹ, Trung Quốc v.v… đã trở về làm lễ Tổ vua Hùng để xin xây dựng một khu đền thờ vọng các vua Hùng tại nước Mỹ. Khi được trao đổi về chương trình giáo dục văn hoá truyền thống dân tộc Việt Nam cho thế hệ trẻ, ông Nguyễn Thanh Liêm, trưởng đoàn đã xúc động nói: Ở nước Mỹ, chúng tôi luôn trăn trở làm thế nào cho con cháu mình không quên tổ quốc, không quên mình là người của dân tộc Việt Nam.


Vũ Thái Hà